رشد گیاهان تابعی از شرایط فیزیکی و شیمیایی خاک بوده و انتخاب خاک مناسب تضمینکننده عملکرد بهینه است. مناسبترین خاک برای کشت و کار گل محمدی خاک لومی عمیق و دارای پ هاش بین ۶ تا ۵/۷ است
خاک های اسیدی باعث کاهش رشد و درنتیجه کاهش عملکرد گل محمدی میگردد. از طرفی در سال ۲۰۰۳ بریچت گزارش کرد که گلسرخیان بهصورت کلی به شرایط آهکی خاک نیز حساس هستند و در اینگونه خاکها نیز نباید کشت شوند.
از کشت گل محمدی در خاک آهکی بهخصوص هنگامیکه شرایط آب نیز قلیایی باشد باید خودداری نمود . گل محمدی شرایط غرقاب را نمیپسندد و نباید در خاکهای رسی کشت شود اما در مناطقی که میزان بارندگی بسیار پایین است خاک شنی نیز نامناسب بوده و باید از ترکیب مناسب خاک که توانایی حفظ آب را دارد استفاده نمود. درخاکهای سنگین بیماریهای ریشه توسعه یافته و مشکل کمبود مواد غذایی پیش خواهد آمد .
از موارد بسیار مهم در بحث کیفیت خاک میتوان به شوری اشاره کرد. هرچند در مورد میزان مقاومت گل محمدی به شوری خاک مطالعات زیادی انجام نگرفته است اما به نظر میرسد این گیاه میزان شوری تا پنج دسی زیمنس بر متر را تحمل کند [نیکبخت و کافی به نقل از (دوازده امامی، ۱۳۸۲)]. علاوه بر موارد گفته شده میزان عناصر سنگین موجود در خاک مانند سرب، کادمیوم و امثال آنها از اهمیت ویژهای برخوردار است. مثلاً با افزودن کودهای فسفری مقداری کادمیوم نیز بهطور ناخواسته و بهصورت ناخالصی موجود در این کودها به خاک افزوده میگردد. در اینجا ذکر این نکته ضروری است که فلزات سنگین در اسانس تولیدی دیده نشده اما این عناصر باعث کاهش رشد گیاه میشوند. از طرفی چنانچه هدف استفاده خوراکی از گلبرگهای گل محمدی باشد به هیچوجه نباید در اینگونه خاکها کشت شوند.
انتخاب محل مناسب کشت گل محمدی
ارتفاع از سطح دریا
اکثر مزارع گل محمدی کشور ایران در ارتفاعات 1900 متر از سطح دریا و یا بالاتر قرار گرفتهاند. از بهترین اسانسهایتولیدشده گل محمدی میتوان به اسانس تولیدشده در منطقه لالهزار کرمان اشاره نمود که در ارتفاع 3000 متری از سطح دریا واقع شده است. بههرحالمیتوان گل محمدی را در ارتفاعات پایینتر نیز کشت نمود به شرطی که سایر شرایط محیطی مانند دما، شدت نور، رطوبت نسبی و … نیز فراهم باشد. بهصورت کلی اقلیم مناسب کشت گل محمدی یک اقلیم ملایم با آبوهوای معتدل است.
دما
تقریباً بیشتر فرایندهای فیزیولوژیکی گیاهان تحت تأثیر دمای محیط قرار داشته و این عامل تعیین کننده طول فصل رشد مناطق مختلف جغرافیایی است. تمام گیاهان در دامنه دمایی بین 5 تا 40 درجه فعالیت میکنند. در واقع این دما به عنوان دمای بحرانی شناخته شده و دمای بهینه رشد در گونههای مختلف گیاهی بین این دو دما در نظر گرفته میشود. در رشد و نمو گیاهان خانواده رزاسه مانند گل محمدی نیز دمای هوا به عنوان یکی از اصلیترین عوامل محیطی مطرح بوده و در کشت و کار این گیاهان از اهمیت زیادی برخوردار است. دمای مناسب در کشت و کار این گیاهان در طول روز 2 تا 30 درجه و در طول شب دمای بین 18 تا 20 درجه سانتیگراد در نظر گرفته میشود. در گل محمدی چنان چه دمای شب در طی زمانی که گیاه وارد فاز گلدهی میشود به کمتر از 10 تا 12 درجه سانتیگراد برسد تولید اسانس بهصورت قابل توجهی کاهش پیدا خواهد کرد؛ اما دمای پایین در طی رشد رویشی و قبل از گلدهی گیاه باعث افزایش کیفیت و کمیت اسانس تولیدی خواهد شد. بههرحال محدوده دمایی مناسب پرورش اکثر گیاهان خانواده رزاسه 19 تا 27 درجه بیان شده است. دمای هوای بین 5 تا 15 درجه در طی فصل رشد و قبل از گلدهی گیاه گل محمدی باعث تولید گلهای بزرگتر و با میزان اسانس بیشتر خواهد شد. به علاوه این محقق بیان میکند که در طول مدتزمان گلدهی گل محمدی دمای کمتر از 10 تا 12 درجه از گلدهی جلوگیری کرده در صورتی که دمای 20 درجه باعث افزایش تولید اسانس این گل میگردد. گلدهی در این گیاه وابستگی مستقیم به تولید جوانههای جانبی داشته که بعدها به گل تبدیل میشوند. دما هم چنین بر میزان تولید این جوانهها و تبدیل آنها به جوانههای زایشی مؤثر است. مقدار دما در طی مدتزمان تولید جوانههای جانبی بر روی رشد بعدی این جوانههاتأثیر مستقیم دارد. هنگامیکه دما از 24 درجه بالاتر میرد طول ساقه و تعداد گلهای تولیدی به صورت قابلتوجهی کاهش خواهد یافت. در دمای پایینبه علت کاهش سرعت رشد گیاه میزان کربوهیدراتهای موجود افزایش مییابد. مشاهده شد که ظرفیت فتوسنتزی و میزان تولید بافتهای مختلف در گیاهان پرورش یافته در دمای 20 درجه روز و 15 درجه شب بهصورت معنیداری افزایش پیدا میکند. درسالهایی با بهار گرمتر گلدهی زودتر اتفاق افتاده و در بهار خنک گلدهی به تأخیرمیافتد. در شرایط آبوهوای خنک همینگونه که گفته شد عملکرد و کیفیت اسانس تولیدی به مراتب بالا خواهد رفت.
شدت نور و طول روز
طول روز تابعی از عرض جغرافیایی و موقعیت تابش خورشید است. در بسیاری از گیاهان طول روز و شب بر فعالیتهای حیاتی تأثیر مستقیم دارد. اگرچه در مورد گلسرخیان طول روز تأثیری در زمان گلدهی ندارد اما بر فعالیتهایی که بهصورت مستقیم با عملکرد گیاه در ارتباط هستند مانند تعداد جوانههای جانبی، سرعت و نرخ سقط گل، تشکیل شاخههای جدید، سرعت رشد و امثال آنهاتأثیرگذار است. گزارش متعددی تأثیر طول روز بر گلدهی گل محمدی را موردبررسی قرار دادهاند. در این مطالعات تأثیر متقابل دما و نور بر گلدهی گل محمدی مورد بررسی قرار رفته است. بهعنوان مثال شدت نور پاییندر دمای پایین و رطوبت نسبی 88% باعث افزایش عملکرد گل، افزایش کیفیت و کمیت ترکیبات مونوترپن اسانس گل محمدی شده است. شدت نور بالا و دمای پایین باعث افزایش کربوهیدراتهایذخیرهای در برگها شدهو میتواند به علت بازخورد منفی باعث کاهش ظرفیت فتوسنتزی گیاه شود. از طرفی شدت نور کم نیز در گونههای دیگر خانواده گلسرخیان باعث کاهش شدت رنگ گلبرگها شده است. کیفیت نور نیز مورد مطالعه قرار گرفته و مشخص شده است که تأثیر مستقیم بر افزایش شاخههای تولیدی دارد. نسبت بالای نور قرمز به مادون قرمز باعث تسریع تولید جوانههای جدید شده درصورتیکه نسبت پایین آن باعث جلوگیری از تولید آنها شده
رطوبت نسبی هوا
یکی از موارد مهمی که در کیفیت و کمیت محصول تولیدی گل محمدی تأثیر مستقیم دارد رطوبت نسبی است. بر اساس آزمایشهای انجامگرفته مناسبترین میزان رطوبت نسبی در زمان رشد رویشی گیاه 70 درصدو در زمان شروع گلدهی و شکوفایی گلها 60 درصدبهدستآمده است.
