با توجه به مدارک و شواهد موجود و تحقیقاتی که در چند سال گذشته انجام شده است، تقریبا مشخص شده که ایران و یا به طور کلی منطقه ی خاورمیانه منشا پراکنش گل محمدی می باشد. در بیشتر مناطق ایران به ویژه مناطق کوهستانی (غرب کشور) گل محمدی به صورت خودرو و وحشی وجود دارد. همچنین در دامنه های جنوبی رشته کوه البرز، کوهپایه های مرکزی فلات ایران و قسمت زیادی از استانهای خراسان، سمنان، گلستان، یزد، کرمان و چهارمحال و بختیاری با توجه به مساعد بودن شرایط برای رشد گل محمدی، این گل به صورت وحشی و یا به صورت کشت و کار زیاد وجود دارد. در ایران انواع گوناگونی از نسترن وحشی یا سگ گل وجود دارد که بیشتر در نواحی مرتفع به صورت خودرو وجود دارند.
از بین نسترن ها ، برخی مانند نسترن شیراز و گل محمدی دارای عطر بیشتری هستند و عموما کشت می شوند و در صنایع گلاب گیری کاربرد دارند. تعداد زیادی از این نسترن ها به صورت دو رگ وجود دارند. گل محمدی که در مناطق چالوس، کندوان و سمیرم اصفهان به صورت خودرو می روید دارای 5 گلبرگ است. نوعی گل محمدی در ایران وجود دارد که به گل محمدی صد پر یا لندنی معروف است بیشتر تزئینی است. از نظر ظاهری به گل محمدی کاشان شباهت زیادی دارد ولی سطح پلوئیدی بالاتری دارد. تعداد گلبرگ های این رقم 140 تا 160 عدد به رنگ صورتی هستند که از نظر عطر نیز به گل محمدی کاشان شباهت دارد.
در گل محمدی کاشان، تبریز، لواسانات و کازرون بر روی ساقه خارهای متعددی وجود دارد که ساقه های جوان تر تعداد بیشتری خار دارند. در گل محمدی سمیرم و میمند ساقه ها تقریبا بدون خار هستند. عمر بوته های گل محمدی معمولا 40 تا 50 سال می باشد. اما عمر اقتصادی آن در حدود 25 سال است.
بیش از 40 ژنوتیپ گل محمدی در ایران شناسایی شده است که اغلب به نام منطقه و استانی که در آن کشت می شوند شناسایی و معرفی شده اند.
تنوع ژنتیکی و مورفولوژیکی ژنوتیپ های گل محمدی موجود در ایران
پژوهشگران زیادی بهمنظور بررسی تنوع موجود بین ژنوتیپ های گلمحمدی موجود در استانهای مختلف کشور تاکنون کارکردهاند. همچنین سازمان تحقیقات جنگلها و مراتع در این خصوص تلاشهای زیادی را انجام داده است. ولی با توجه به انتقال پایههای گلمحمدی از رویشگاههای اصلی به سایر نقاط برای کشت، بین ژنوتیپ های موجود در هر منطقه تلاقی ایجادشده و درنتیجه نمونههای جمع اوری شده در هر منطقه را بهعنوان ژنوتیپ همان منطقه ذکر کردهاند.
با استفاده از مارکرهای فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی توانستهاند تا حدود زیادی شباهات و تفاوتهای بین این ژنوتیپ های جمعآوریشده در نواحی مختلف را شناسایی کرده و طبقهبندی کنند. به استناد این مدارک میتوان گفت که استان کرمان علیرغم داشتن دومین سطح زیر کشت گلمحمدی در ایران، سابقهی طولانی در کشت گلمحمدی نداشته و پایههای کاشته شده دران از استانهای مجاور گرفتهشدهاند.
با بررسیهای مولکولی و مورفولوژیکی معلوم شد که بیشتر ژنوتیپ های استانهای اصفهان، کرمان و فارس از یک خاستگاه منشأ گرفتهاند و کاملاً به هم نزدیک هستند. ژنوتیپ های ارزیابیشده از استان خراسان رضوی در یک گروه مستقل طبقهبندی شدند که تعداد خارهای کمتری رادارند.
همچنین ژنوتیپ گرفتهشده از استان تهران نیز متفاوت بوده و ازنظر داشتن عملکرد بالا و پاکوتاه بودن بوتهها دارای ارزش است. همچنین ژنوتیپ های مورد ارزیابی از استان آذربایجان شرقی با توجه به فاصلهی جغرافیایی و خصوصیات مورفولوژیکی متفاوت در یک گروه جدا طبقهبندی کردند.
